Opnieuw: waarom Betlehem?

Na het Kerstfeest volgt op de kerkelijke kalender het veel minder bekende feest Epifanie. We horen dan altijd over ‘de Wijzen uit het Oosten’ (Matteüs 2:1-12,16). Voor mij was dit verhaal een mogelijkheid het nog eens over Betlehem (en Micha’s woorden daarover) te hebben.

Ik was niet zo tevreden over mijn Kerstpreek. Het was geen slechte preek, dat vond ik nu ook weer niet, maar ik bleef toch zitten met een gevoel van ontevredenheid. Dat het er in het Kerstevangelie zelf minder romantisch aan toe gaat dan in de verhalen staat als een paal boven water. Dat Jozef en Maria heel gewone mensen zijn, met heel gewone motieven en belangen, is ook duidelijk. En toch bevredigde de preek mij niet.

Waarom Bethlehem?

Met de kinderen zongen we tijdens de Adventstijd Lied 506 ‘Wij trekken in een lange stoet op weg naar Bethlehem’. We deden dit omdat Micha centraal stond in het Adventsproject en Micha profeteerde: ‘Uit jou, Betlehem in Efrata, te klein om tot Juda’s geslachten te behoren, uit jou komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen. (Micha 5:1) Tijdens de preek op Kerstmorgen stond ik stil bij de vraag waarom Jezus eigenlijk in Bethlehem geboren is.

Geef licht!

Het thema van onze Kerstnachtdienst is ‘Geef licht!’ We lazen onder andere uit Genesis 1, Jesaja 9, Lucas 2, Matteüs 2 en Johannes 1. De liturgie vind je hier. De preek staat hieronder.

Het thema dat de Protestantse Kerk deze Advents- en Kersttijd gebruikt, is Geef licht! Met een uitroepteken. Dat uitroepteken maakt dit thema tot een oproep, of zelfs een opdracht. Geef licht! Wees een licht in deze duistere tijden, wees een licht voor mensen in het donker. Geef ze hoop, vrede, warmte, iets waar ze blij van worden. Geef licht!

Advent…

Op deze vierde zondag in de Advent stonden Micha 7 en Matteüs 1 op het leesrooster. Ik hield deze preek.

Laten we op deze vierde zondag in Advent, zo vlak voor Kerst, de balans eens opmaken. Wat heeft Advent ons gebracht? Wat heeft Advent u gebracht?

Advent is een tijd van inkeer en bezinning. Een tijd van boete, om het klassiek te zeggen. Is daarvan gekomen? Van inkeer en bezinning, van boete? Het begin van Advent viel samen met Black Friday. Daarna Sinterklaas. En zodra de goedheiligman weer is vertrokken, is het hoog tijd voor de Kerstboom. En de eerste Kerstvieringen en Kerstborrels dienen zich alweer aan. We bereiden ons voor op Kerst, ja, vooral door bezig te zijn met wanneer bij wie en wat zullen we eten?

Zoon van David

Vandaag ging ik voor in Carnisse Haven. Het Adventsproject daar was gebaseerd op de stamboom van Jezus zoals die in Matteüs 1 wordt geschetst. Deze zondag was David aan de beurt. Misschien wel de belangrijkste voorvader van Jezus. We lazen 2 Samuël 7.

David speelt een cruciale rol in het geslachtsregister van Jezus waarmee de evangelist Matteüs zijn evangelie opent. David wordt niet alleen op een-derde van het register genoemd als zoon van Isaï en vader van Salomo. Nee, meteen aan het begin wordt hij al genoemd. Na de naam Jezus Christus is David de tweede naam die klinkt in het Matteüsevangelie. ‘Overzicht van de afstamming van Jezus Christus, zoon van David, zoon van Abraham.’ (Matteüs 1:1)

De stem van de profetie

Deze Advent lezen we tijdens de zondagse erediensten uit Micha. Vandaag Micha 2.

De afgelopen weken ging het in ons dorp over afvalcontainers. Over hoe lelijk ze zijn en hoe groot. Over dat ze ons door de gemeente door de strot zijn geduwd. Over de informatieavonden die slecht georganiseerd waren. Over hoe ze stinken in de zomer. Je kon nergens komen of het ging er over. Ik heb wel gekscherend gezegd dat ik deze weken aan kliko-pastoraat doe. Ik merkte bij mezelf zekere opstandigheid op, de neiging om te vragen: ‘En hoe is het verder met uw geloof?’

De Sadduceeën en het avondmaal

Vandaag stond Lucas 20:27-38 op het oecumenisch leesrooster. Het viel me niet mee er een preek over te maken… Uiteindelijk is dit het geworden.

Afgelopen week kon de synode van onze protestantse Kerk bij elkaar. De vergadering werd live gestreamd op YouTube. Tussen de bedrijven door keek ik mee, en zo viel ik midden in een discussie over het ambt. Nu de kerk krimpt en dus niet elke gemeente meer een predikant kan betalen, en er tegelijkertijd op alleen plekken missionaire initiatieven zijn waar niet de dominee, maar een geestdriftige pionier de kar trekt, komt de vraag op wat het ambt nu eigenlijk is. En of je per se academisch geschoold theoloog moet zijn om het Woord te verkondigen.

Boerenwijsheid

Vandaag vierden we oogstdienst in de Dorpskerk in Barendrecht. Ik preekte over Prediker 11:1-6 en Johannes 3:5-8. Ik begon mijn preek met een opmerking over de protesterende boeren. Je kunt vandaag de dag niet over oogst praten en zij die daar zo’n belangrijke rol in spelen negeren.

‘Gelukkig de treurenden…’

Op deze zondag na Allerheiligen (1 november) gedenken we in de Dorpskerk in Barendrecht de gemeenteleden die in het afgelopen jaar overleden. Ik ging samen met mijn collega’s voor. Ik hield de preek. Gelezen werd o.a. de zaligsprekingen (Matteüs 5:1-12).

‘Troost is niet het opwerpen van een dam tegen het verdriet. Het is het samen aanleggen van een bedding waardoor het verdriet verder kan stromen.’ Aldus de Vlaamse psychiater Manu Keirse. Hij wordt geciteerd door Henk Veltkamp in een mooi interview in het magazine van de Protestantse Kerk Woord&Weg.

Ik dank U dat ik niet ben zoals de andere mensen…

Vandaag preekte ik in mijn eerste gemeente, Alkmaar-Noord. We lazen de gelijkenis van de farizeeër en de tollenaar (Lucas 18:9-14). Een overbekende gelijkenis, maar ik had er nog nooit over gepreekt. Zoals altijd bleek er toch nog wel iets verrassends in te zitten.

Deze preek begint bij het gebed van de farizeeër. ‘God, ik dank u dat ik niet ben als de andere mensen, die roofzuchtig of onrechtvaardig of overspelig zijn, en dat ik ook niet ben als die tollenaar. Ik vast tweemaal per week en draag een tiende van al mijn inkomsten af.’